Ảnh chân dung – Portrait là một trường phái trong nhiếp ảnh nghệ thuật nói chung. Chân là “Chân thực”, Dung là “Dung Nhan”. Chụp ảnh chân dung nhằm mục đích ghi lại và khắc họa chân dung của con người. Qua đó mà nhiếp ảnh gia lột tả sắc thái, cảm xúc của chủ thể một cách chân thực nhất. Để chụp được một bức hình chân dung, Nhiếp Ảnh Gia cần nắm rõ, sử dụng và kết hợp thành thạo các yếu tố : Ánh sáng, bố cục, phông nền, tạo dáng và quan trọng nhất là cảm xúc của người mẫu.

Ảnh chân dung thường được chụp trong những sự kiện đặc biệt: Lễ tốt nghiệp tại trường học, ảnh cưới, ảnh hồ sơ xin việc,ảnh nghệ thuật để trang trí… hoặc đơn giản là để thay hình đại diện cho trang cá nhân trên Mạng Xã Hội.

Người đầu tiên được chụp ảnh chân dung là ai?

Theo wikipedia: Conrad Heyer is the earliest born person to be photographed. He was born in 1749 and sat for a photo in 1852 at age 103. He is the only known photographed revolutionary war soldier to have crossed the Delaware with George Washington.

Như chúng ta có thể thấy: NAG đã sử dụng yếu tố nghệ thuật sáng tối để khắc họa lên khuôn mặt nghiêm nghị, mái tóc bạc phơ của người lính giá 103 tuổi. Cho đến nay, mặc dù công nghệ chụp ảnh đã hoàn toàn được thay đổi và cải thiện. Nhưng việc kết hợp ánh sáng và bóng tối để lột tả được thần thái, phong cách của người mẫu vẫn được áp dụng trong nhiếp ảnh chân dung để làm cho bức ảnh có hồn và nghệ thuật hơn.

Các phong cách ảnh chân dung phổ biến hiện nay :

Fine Art – Chân Dung Nghệ thuật

Chân dung nghệ thuật là thể loại nhiếp ảnh chân dung có giá trị thẩm mỹ cao, nhưng ít được ứng dụng trong thực tế. Chúng ta có thể gặp ảnh chụp chân dung nghệ thuật ở ảnh quảng cáo củatạp trí nghệ thuật lớn, triển lãm ảnh, hoặc tranh treo tường tại phòng khách tại một số gia đình khá giả.

Trường phái Fine Art không phải là một sản phẩm chụp qua loa, sáng mặt ăn tiền. Thậm chí NAG phải tốn rất nhiều thời gian để Setup Background, ánh sáng môi trường, tư thế và các thiết bị chụp cao cấp để tạo ra một bức ảnh đẹp. Bời quá trình lên ý tưởng, sáng tạo, chuẩn bị tiền kì, hậu kì khắt khe như vậy, nên Ảnh nghệ thuật Fine Art xứng đáng được treo và trang trí tại những nơi trang trọng để những người có con mắt nghệ thuật ngự lãm.

Ảnh chân dung nghệ thuật – Fine Art của NAG : Simon Rafael Diez Tipa

Glamour – Chân dung quyến rũ

Phong cách và quy trình để tạo ra một bức ảnh Glamour – Chân dung quyến rũ cũng khá giống với Fine Art. Nhưng phong cách chụp ảnh này tập trung khai thác vào sắc đẹp và sự gợi cảm của chủ thể.

Những bức hình chân dung quyến rũ được chuẩn bị kỹ càng từ tiền kì đến hậu kì. Yêu cầu người chụp cần có nhiều kinh nghiệm và lập kế hoạch rõ ràng và cẩn thận. Người mẫu cũng phải được trang điểm từ các chuyên gia, trang phục phù hợp với concept và được sự chỉ đạo tạo dáng từ những stylist hàng đầu.

Nhiều người sẽ bị nhầm lẫn ảnh chân dung quyến rũ và ảnh thời trang là một. Nhưng ảnh Glamour khác với nhiếp ảnh thời trang là khai thác chủ yếu vẻ đẹp của chủ thể, không phải phong cách thời trang hay quần áo.

Ảnh chân dung phong cách Glamour của NAG : Chris Whicker

Traditional – Chân Dung truyền thống

Chân dung truyền thống: là phong cách chụp không bao giờ lỗi thời. Bức ảnh chân dung truyền thống sẽ lột tả được chính xác và nhân thực nhất diện mạo và cảm xúc của chủ thể. Bởi vì ảnh chân dung truyền thống tuân theo quy tắc chụp 1/3 người, nghĩa là chỉ bao gồm đầu và vai trong bức ảnh . Để dễ hình dung thì tôi sẽ đưa ra một vài ví dụ minh họa về ảnh chân dung truyền thống từ trước đến nay:

Ảnh chân dung 3/4

Beauty

Beauty là một khái nghiệm phổ biến trong giới trẻ và thế giới hiện đại ngày nay. Khác với ảnh chân dung là khắc họa chân thật dung nhan . Chụp ảnh Beauty chú trọng vào vẻ đẹp gương mặt, đặc biết là lớp trang điểm của người mẫu.

Một số điểm nhận biết phong cách ảnh Beauty:

  • Make up, trang điểm gương mặt, tóc chỉnh chu.
  • Sử dụng góc chụp cận, chân dung để thể hiện rõ đường nét khuôn mặt và lớp trang điểm.
  • Thường được chụp Highkey.
  • Tóc búi cao, để lộ cổ và vai, tránh có nhiều Shadow trên chủ thể.
  • Các đường phân định Highlight Shadow không rõ ràng,không có ( hầu như ) quá nhiều vùng tối trên gương mặt. Thay vào đó là tất cả chi tiết trên khuôn mặt đều sáng, mềm cho người xem cảm giác : sang, xịn, mịn.
Ảnh Beauty Sang – Xịn – Mịn

Thông thường, Chụp ảnh Beauty được sử dụng phổ biến cho lưu giữ tuổi thanh xuân đối với cá nhân, show off kỹ năng trang điểm đối với Makeup Artist .Quảng cáo mỹ phẩm hoặc các sản phẩm chăm sóc da.

LifeStyle – Chân dung đời sống

Đây được coi là kiểu chụp ảnh chân dung chân thực nhất ở thời điểm hiện tại, mặc dù sẽ có một chút ít dàn xếp tối thiểu từ phía Nhiếp Ảnh Gia. Bố cục ảnh cũng tự do phóng khoáng hơn, nhưng đều chung một mục đích là miêu tả chân dung của chủ thể một cách chân thực nhất

Chụp ảnh chân dung đời sống thường hiếm khi thực hiện trong studio, thay vào đó là bối cảnh có liên quan đến cá nhân tối tượng ngay tại thời điểm chụp hình.

Bức ảnh chân dung đời sống : View truyện tại Hải Phòng

Group – Chân dung nhóm

Nhắc đến chụp ảnh chân dung, không phải lúc nào cũng bắt buộc phải là một chủ thể hoặc khung hình chỉ có từ đầu đến vai.

Ảnh gia đình là một ví dụ cụ thể về kiểu chụp Chân dung nhóm.

chụp ảnh gia đình giáng sinh
ảnh chụp gia đình đêm giáng sinh của NAG : Billylie

Chụp ảnh chân dung nhóm yêu cầu Nhiếp Ảnh Gia phải cẩn đủ trải nghiệm, kiến thức, cẩn thận tỉ mỉ, trong việc kiểm soát ánh sáng, độ sâu trường ảnh, tạo dáng tập thể . Tuy nhiên, nếu nắm vững và kiểm soát được hoàn toàn những yếu tổ trên, thì kết quả sẽ ngoài sự mong đợi. Vì ảnh Chân Dung nhóm luôn đem lại mặt cảm xúc về mặt tương tác giữa các thành viên trong nhóm chụp.

Streetstyle – Chân dung đường phố

Về bản chất, việc chụp ảnh Chân dung đường phố là sự tự phát. Nhiếp ảnh đường phố thực sự không liên quan đến việc lập kế hoạch trước. Điều này khá giống với chụp ảnh phóng sự, NAG cần dự liệu trước một số tình huống có thể sảy ra trong 2-3 giây sau đó. Dựa vào đó mà bắt gọn được rất nhiều cảm hứng và thần thái tự nhiên của người chụp.

Tại thế kỉ này, để sở hữu một chiếc máy ảnh DSLR và ống kính chuyển chụp chân dung là một điều khá dễ dàng. Bạn có thể bắt gặp một anh chàng hoặc một cô NAG đi lang thang ngoài đường cả ngày, lưng đeo một chiếc ba lô và tay cầm máy ảnh để sẵn sàng chụp một khoảnh khắc chân dung của ai đó. Và tất nhiên, Nhiếp ảnh gia chụp ảnh Street style – chân dung đường phố đều vì đam mê.

Ảnh chân dung đường phố – Chụp bởi máy ảnh Canon 5D Mark 3 – Lens 70-200mm

Tư thế và góc chụp ảnh chân dung phổ biến:

Headshot

Góc ảnh Headshot trong chân dung

Vai đầu vai

Tư thế chụp ảnh vai đầu vai truyền thống
Ảnh chân dung quyến rũ B&W
anh chan dung em be
Ảnh chân dung em bé theo phong cách truyền thống

Chân dung 3/4 người

Ảnh chân dung góc chụp crop 3/4 cơ thể
Góc chụp với quy tắc ba phần tư
Ảnh chân dung doanh nhân nam 3/4
Ảnh minh họa góc chụp chân dung nhóm nữ 3 người

Chụp toàn thân

Góc chụp toàn thân dáng ngồi
Góc chụp chân dung phụ nữ , toàn thân dáng đứng , ảnh đen trắng
Góc chụp toàn thân : pose dáng quyến rũ dành cho nữ

Chân dung nhóm

Góc chụp này thường được sử dụng trong chụp chân dung nhóm, chân dung đường phố, chân dung đời sống

Group Portrait Style
Pose dáng chụp ảnh nhóm dành cho học sinh
Góc chụp ảnh tập thể – Group toàn thân

Ống kính chụp ảnh chân dung phổ biến

Lens chụp Headshoot

Đối với bố cục ảnh headshoot, Nhiếp ảnh gia chỉ ưu tiên lấy phần đầu và khuôn mặt của chủ thể . Vì thế , Nên khi chụp sẽ ưu tiên những ống kính có tiêu tự lấy nét càng nhỏ càng tốt . Và khoảng cách chụp giữa ống kính và chủ thể càng gần thì sẽ cho ra kết quả của style Headshoot tốt nhất.

Canon EOS 7D | 28-105mm f/3.5-4.5 USM | Thông số ảnh chụp : 48mm | f1/16 |1/200s | ISO 1000
Canon EOS 5D Mark II | Canon EF 100mm f/2.8L Macro IS USM | Thông số ảnh chụp: 100mm | ƒ/3.5 | 1/125s | ISO 100
Canon EOS 70D | 50mm f/1.8 STM | Thông số ảnh chụp : 50mm | f4 | 1/250s | iso 100

Lens chụp Chân dung truyền thống

Với bố cục ảnh Portrait truyền thống hoặc ảnh Beauty là : vai đầu vai, 1/3 . Thì khoảng cách giữa nhiếp ảnh gia và người mẫu thường trong khoảng 80cm đến 1m . Vì vậy, những ống kính cho ra ảnh ăn liền với bố cục này thường có tiêu cự từ 70mm trở lên đến 200m sẽ tối ưu nhất có thể :

Lens chụp Chân dung bán thân, Toàn thân, Chân dung tập thể

Canon EOS 5D Mark 3 cũ | 70-200mm f2.8 | Thông số ảnh chụp : 200mm | f4.0 | 1/160s | iso 200

Trường hợp đặc biệt

Trường hợp đặc biệt dùng ống kính wide với tiêu cự < 35mm để chụp chân dung headshoot.

Ví dụ góc chụp cận mặt bằng ống kính góc rộng để khắc họa cảm xúc của nhân vật một cách chân thực, trong phim Fallen-Angels của đạo diễn Vương Gia Vệ :

Tổng hợp thông số ống kính phù hợp với chụp ảnh Chân Dung

Một số ống kính phổ thông chụp ảnh dòng Canon dành cho chụp ảnh chân dung và khoảng cách lấy nét tối thiểu:

Ống kính phổ thông dành cho chụp ảnh chân dungKhoảng cách lấy nét tối thiểu
Canon EF 28-105mm f / 3.5-4.5 USM50 cm
Canon EF 50mm F1.4 USM45 cm
CANON 24-70MM F/2.8 MARK II L 38 cm
Canon EF 85mm f / 1.2L II USM95 cm
Canon EF 100mm Macro f/2.8L IS USM30.48 cm
CANON EF 135MM F/2L USM 90 cm
CANON EF 70-200MM F/2.8L IS USMCó 2 chế độ là 1.4m và 2.5m

Môi trường chụp ảnh chân dung hoàn hảo

Một số Setup ánh sáng cơ bản trong studio :

Set sáng chụp ảnh chân dung lowkey :

  • 1 đèn Flash đánh ven phía sau lưng chủ thể .
  • 1 đèn Flash đánh góc 45 độ phía bên trái chủ thể
  • Hắt sáng vàng đặt ở trước ngực . Tạo hiệu ứng vàng ở phần mắt kính và bù highlight vào những phần tối dưới cằm và trước ngực người mẫu.
Setting ánh sáng và ống kính chụp ảnh Chân dung Low-key trong Studio của NAG Rafalwegiel

Set sáng chụp chân dung high key :

  • Kim tuyến trang trí phía sau tạo hiệu ứng Bokeh khi lên ảnh chụp.
  • 1 đèn flash phía sau lưng để lấy được phần highlight bờ vai, tóc phía sau.
  • 1 đèn flash phía trước mặt để lấy sáng vùng mặt, và background kim tuyến phía sau.
  • Hắt sáng trước ngực bù highlight vào vùng tối trước cổ, cằm và ngực.
  • Khẩu độ lớn và DOF mỏng là những thiết lập cần có đối với thể loại ảnh chụp lấy bokeh này.
Ảnh hậu trường : set sáng và ống kính chụp ảnh Chân dung High Key tại Studio của NAG Rafalwegiel

Một số setup ánh sáng cơ bản khi chụp ngoài trời: ánh sáng tự nhiên kết hợp đèn strobe :

Về cơ bản việc chụp chân dung ngoài trời : bạn sẽ phải cân bằng, kết hợp giữa ánh sáng tự nhiên và đèn flash để ra được kết quả tốt nhất .

Workflow của của những NAG nổi tiếng trên thế giới hiện tại vẫn theo nguyên tắc chụp cơ bản :

  • Test Shoot : lấy được thông số : Tốc độ, khẩu độ, tiêu cự và iso . Để lấy được vùng highlight mong muốn.
  • Bù đèn flash vào những vùng Shadow.
  • Test lại cường độ đèn flash hoặc khoảng cách giữa đèn flash đến chủ thể .
  • Make a photo .
Setup sáng cơ bản chụp ảnh chân dung ngoài trời . Được chia sẻ bởi NAG : Rafal Wegiel
Setup ảnh chân dung : 2 đèn Flash và 1 hắt sáng . Được chia sẻ bởi NAG : Rafal Wegiel

Tóm lại : Portrait là một thể loại chụp hình rất thú vị để tìm hiểu và thực hành. Nắm vững được những quy tắc, bố cục, tương tắc với người mẫu , setting ánh sáng …. thì tôi tin bạn sẽ tự tin kiểm soát được mọi thể loại nhiếp ảnh khác.

Nếu bạn là người mới bắt đầu học chụp ảnh, hãy thử nghiệm với các thể loại nhiếp ảnh chân dung khác nhau mà tôi đã blog phía trên, Hi vọng bài viết này có thể giúp bạn lựa chọn được một style chụp cho bản thân về sau.

Hãy để lại bình luận cho mình biết, bạn thích chụp thể loại ảnh chân dung nào nhất nhé . Nếu có thể, hãy chia sẽ tấm hình chân dung ưng ý nhất mà bạn đã chụp tại phần Comment . Để mọi người cùng tham khảo nhé !